Den viktigaste oppgåva

Læraren har ei mengde oppgåver. Vi tenkjer oss at før, berre nokre ti-år tilbake, då var alt annleis, då var læraren kunnskaps-formidlar og ikkje så mykje meir. Ettersom elevar er på skolen større del av dagen, frå dei er yngre, og sidan vi vil at dei skal lære å vere delaktige i sin eigen arbeidsprosess, er lærar-rolla blitt særs mangesidig. I lærarutdanninga snakkas det mykje om at lærar må vere støtte og rettleiar for elevane ([veileder] - eg har ikkje eit betre ord på nynorsk, dessverre), sånn at kvar elev kan få tileigne seg sin eigen kompetanse. Høiland og Wølner peiker på, igjen og igjen, at læraren må vere i dialog med elevane, i "veiledende samtale" (Fra digital ferdighet til kompetanse, 108). Det er såklart noko ein bør starte med med ein gong ungar begynner på skolen, for, som forfattarane seier: "Dette [å sjå si eiga læring over tid] er noe de fleste elvene ikke kan, og det må derfor arbeides med dette" (104).

Eg veit jo at dei har rett, eg veit jo at lærar har ei kjempeviktig rolle i læringa til elevane - og for at elevar skal kunne halde fram med å lære ting etter at dei er ferdige med åra sine på skolebenken er det kjempeviktig at dei forstår noko om korleis og kvifor dei lærer som dei gjer. Men eg synast det er skikkeleg vanskeleg å ha sånne gode, rettleiande samtalar med elevane mine om læringsprosessen deira. Er det berre eg som har det sånn? Det er sikkert litt fordi eg liksom ikkje heilt veit korleis eg skal gjere det (og det er ikkje fordi eg ikkje har observert, prøvd og lese) - og sikkert litt fordi ein ikkje ser effekt av det med ein gong. Det er jo ikkje sånn at vi kan gjere noko ein gong, også har vi lært det... Elevar treng kanskje mange mange av desse samtalane for å begynne å sjå sin eigen læringsprosess, og då kreves det at lærar er viss på at det han eller ho gjer faktisk har noko for seg.

I forbindelse med utdanninga mi i grunnleggjande opplæringa i lesinga, skriving og rekning for nokre år sidan såg eg ein filmsnutt der Gro Fjermedal, lærar på småskoletrinnet, lar elevane forske på duplo og kombinatorikk. Linken finn du her. Trass i at elevane ikkje viste særleg teikn til å tenkje systematisk den første gongen dei jobba med duplo-klossane vel ho å bruke meir tid på det, fordi ho trur dei har det i seg, berre dei får nok tid. Sjølv om linken mellom rolla som rettleiar og duploforsking kanskje er litt i tynnaste laget, treng i hvert fall eg stadig å bli minna på at viktige ting kan ta tid, og at læraren må stole på at det han eller ho gjer med elevane faktisk vil gi resultat over tid.